Στον 20ό αιώνα, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε κατά 30 χρόνια, η μεγαλύτερη αύξηση στα 5.000 της ανθρώπινης ιστορίας
Επίσης, οι «αιωνόβιοι» -οι άνθρωποι δηλαδή... τριψήφιας ηλικίας- δεν αποτελούν πια κλαμπ για ελάχιστα εκλεκτά μέλη, αφού αυξήθηκαν κατά 51% από το 1990 μέχρι το 2000. Πού οφείλονται αυτές οι αυξήσεις;...
Όπως πιθανότατα «μαντεύεις», στην πρόοδο της ιατρικής και στον τομέα της εκπαίδευσης, πρόληψης και αντιμετώπισης των ασθενειών.
Αυτό που μάλλον δεν φαντάζεσαι όμως, είναι ότι μερικές φαινομενικά ασήμαντες καθημερινές συνήθειες ή παρελθοντικά γεγονότα μπορούν να επηρεάσουν το χρόνο ζωής μας.
Το Prevention σού παρουσιάζει τα τελευταία επιστημονικά συμπεράσματα για τη μακροζωία και πώς θα την εξασφαλίσεις.
1. Η μητέρα σου σε γέννησε σε νεαρή ηλικία
Αν ήταν νεότερη από 25 χρονών, έχεις διπλάσιες πιθανότητες να φτάσεις τα 100 απ' ό,τι κάποιος που γεννήθηκε από μεγαλύτερη μητέρα, σύμφωνα με έρευνα του Παν/μίου του Σικάγο. Οι ειδικοί θεωρούν πως τα ωάρια μιας νεαρής γυναίκας είναι «καλύτερα», γι' αυτό δίνουν και υγιέστερα νεογνά.
2. Πίνεις τσάι
Τόσο το μαύρο όσο και το πράσινο τσάι περιέχουν κατεχίνες, ουσίες οι οποίες προστατεύουν την καρδιά. Σε έρευνα στην οποία συμμετείχαν 40.500 Ιάπωνες, άντρες και γυναίκες, εκείνοι που έπιναν 5 ή περισσότερα φλιτζάνια πράσινο τσάι την ημέρα συγκέντρωσαν τις λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακή πάθηση ή εγκεφαλικό.
Επίσης, άλλες παλαιότερες έρευνες σχετικά με το μαύρο τσάι είχαν δείξει παρόμοια αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, χρειάζεσαι 1 με 2 φλιτζάνια τη μέρα για να αρχίσεις να προστατεύεις και να «ανακουφίζεις» την καρδιά σου. Εκτός από τα έτοιμα προϊόντα που θα βρεις στο εμπόριο, μπορείς να το φτιάξεις και μόνη σου. Σ' αυτή την περίπτωση, καλό θα ήταν να το πιεις «φρέσκο», μόλις λίγα λεπτά μετά την παρασκευή του.
Τέλος, αν ανήκεις στην κατηγορία των ανθρώπων που το απολαμβάνουν προσθέτοντας γάλα, καλό είναι να αλλάξεις συνήθειες. Κι αυτό γιατί, κάποιες παλαιότερες έρευνες, έχουν δείξει ότι και το γάλα ελαττώνει τις ευεργετικές επιδράσεις του τσαγιού στο καρδιαγγειακό μας σύστημα. Περιορίσου λοιπόν στο να εμπλουτίσεις τη γεύση του με μερικές σταγόνες λεμόνι ή λίγο μέλι.
3. Προτιμάς το περπάτημα
Τα γυμνασμένα άτομα - εννοώντας και όσους περπατάνε 30' τη μέρα- έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ζήσουν περισσότερο από εκείνα που κάνουν καθιστική ζωή, άσχετο με το πόσο λίπος έχουν, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα σε 2.063 άντρες και γυναίκες.
Παρομοίως, οι υπέρβαρες γυναίκες μπορούν να βελτιώσουν την υγεία της καρδιάς τους προσθέτοντας έστω και 10' σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινή ρουτίνα τους, εννοώντας το γρήγορο βάδισμα και όχι το πλύσιμο των πιάτων. Οπότε, κάνε καθημερινή σου συνήθεια έναν μικρό περίπατο, π.χ. ξεκινώντας λίγο νωρίτερα για να πάρεις το παιδί απ' το σχολείο - δεν είναι δα και ο άθλος του Ηρακλή.
4. Έχεις υπάρξει φοιτητής/τρια
Πρόσφατη έρευνα του Harvard έδειξε πως τα άτομα, τα οποία έχουν μεγαλύτερη από τη 12ετή βασική εκπαίδευση (ακόμα κι αν φοίτησαν μόνο 1 χρονιά σε Ανώτερη ή Ανώτατη Σχολή ή είχαν ακολουθήσει οποιαδήποτε μετεκπαίδευση) ζουν κατά μέσο όρο 18 μήνες περισσότερο συγκριτικά με εκείνα τα οποία έχουν λιγότερα χρόνια εκπαίδευσης. Για ποιο λόγο μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Καταρχάς, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως όσο περισσότερο μορφώνεσαι τόσο λιγότερες οι πιθανότητες να καπνίσεις ή να ακολουθήσεις άλλες βλαβερές συνήθειες (π.χ. αλκοόλ). Συγκεκριμένα, μόνο ένα 10% φοιτητών (που όμως δεν τελείωσαν τις ανώτατες σπουδές τους) κάπνιζε, σε αντίθεση με ένα 35% που περιορίστηκε στο απολυτήριο Λυκείου (ή Γυμνασίου). Προφανώς δεν έχουν δει ποτέ γιατρό να καπνίζει, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.
5. Έχεις δυνατά πόδια
Το δυνατό κάτω μέρος του κορμού μεταφράζεται σε καλή ισορροπία, ευλυγισία και αντοχή. Όσο μεγαλώνεις, αυτοί είναι οι παράγοντες-κλειδιά, που θα μειώσουν τον κίνδυνο πτώσεων και τραυματισμών - ιδίως καταγμάτων των ισχύων, που συχνά οδηγούν σε γενικότερη κατάρρευση της υγείας (έως και ένα 20% των ασθενών πεθαίνουν μέσα στο επόμενο έτος από τις επιπλοκές). Οι χαλαροί μηροί είναι η Νο 1 ένδειξη σωματικής αδυναμίας στα γεράματα.
Για να τους δυναμώσεις ακολούθησε την άσκηση «καρέκλα φάντασμα»: Στάσου όρθια με την πλάτη να ακουμπάει στον τοίχο. Σιγά σιγά περπάτησε τα πόδια μπροστά και χαμήλωσε την πλάτη σου μέχρι να φτάσεις σε καθιστή στάση, προσέχοντας ώστε τα γόνατα να μην είναι πιο μπροστά από τις πατούσες και η βάση της πλάτης σου να ακουμπάει στον τοίχο. Μείνε σ' αυτήν τη στάση μέχρι οι μηροί σου να φωνάξουν «Φτάνει!». Επανάλαβε καθημερινά, αυξάνοντας το χρόνο παραμονής μερικά δευτερόλεπτα κάθε φορά.
6. Καταναλώνεις... τα σκούρα
Μαύρο σταφύλι, μούρα, κόκκινο κρασί: Και τα τρία έχουν πλούσιο, βαθύ χρώμα από την πολυφαινόλη, ένα αντιοξειδωτικό που προστατεύει από καρδιακά επεισόδια, ακόμα και από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με νεότερη έρευνα. Οι πολυφαινόλες διατηρούν τα καρδιακά αγγεία υγιή. Ό,τι είναι καλό για τη στεφανιαία αρτηρία είναι επίσης καλό για τα εγκεφαλικά αγγεία.
Παλαιότερη έρευνα σε πειραματόζωα έδειξε ότι μαύρα σταφύλια μπορούν να βελτιώσουν την εγκεφαλική λειτουργία, ενώ πιο πρόσφατη σε ανθρώπους έδειξε πως 1 φλ. βατόμουρα καθημερινά δυναμώνει τη μνήμη.
7. Είχες φυσιολογικό βάρος στην παιδική ηλικία
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Journal of Pediatrics και παρακολούθησε 137 Αφροαμερικάνους από τη γέννηση μέχρι τα 28 τους χρόνια, συμπέρανε ότι τα παιδιά που είναι υπέρβαρα στα 14, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν διαβήτη τύπου 2 μεγαλώνοντας.
Επιπλέον, οι ενήλικες με διαβήτη αντιμετωπίζουν τέσσερις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις από εκείνους που δεν πάσχουν από ζάχαρο σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Καρδιάς.
8. Δεν τρως χάμπουργκερ
Μερικά χοιρινά ή μοσχαρίσια μπιφτέκια στο μέγεθος της παλάμης μια στο τόσο δεν είναι μεγάλη υπόθεση, αλλά αν καταναλώνεις περισσότερο από 500 γραμμ. κόκκινο κρέας την εβδομάδα, κινδυνεύεις περισσότερο από καρκίνο του εντέρου, σύμφωνα με μεγάλη έρευνα που διενήργησε ο Αμερικανικός Οργανισμός για την Έρευνα του Καρκίνου. Οι πιθανότητες αυξάνονται κατά 42% με κάθε μερίδα 100 γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος (π.χ. αλλαντικά) που καταναλώνουμε καθημερινά, συμπέρανε η μελέτη.
Χωρίς να είναι σίγουροι γιατί το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας είναι τόσο βλαβερό, οι επιστήμονες έχουν ξεχωρίσει ως έναν από τους κύριους υπόπτους τα καρκινογόνα που σχηματίζονται όταν ψήνεται στο γκριλ ή γίνεται καπνιστό ή όταν του προσθέτουμε συντηρητικά. Οπότε, απόλαυσε με την ησυχία σου εκείνο το hot dog στο σινεμά, αλλά μην το κάνεις καθημερινή συνήθεια. Και όταν βάζεις κόκκινο κρέας στο γκριλ, φρόντισε να το έχεις μαρινάρει προηγουμένως, να το έχεις κόψει κομματάκια και να το γυρνάς συχνά πάνω στη σχάρα - όλα αυτά εμποδίζουν τη δημιουργία καρκινογόνων. Στο φούρνο, διατήρησε τη θερμοκρασία κάτω από 200 0C.
9. Δεν έχεις οικιακή βοηθό
Απλά σκουπίζοντας, σφουγγαρίζοντας ή πλένοντας τα παράθυρα για λίγο περισσότερο από 1 ώρα, ένα μέσο άτομο μπορεί να χάσει 285 θερμίδες, μειώνοντας τις πιθανότητες θανάτου κατά 30%, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε σε 302 εθελοντές.
10. Έχεις καλούς φίλους...
Οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις δρουν σαν οδοστρωτήρας απέναντι στο άγχος. Και μόνο η αίσθηση ότι υπάρχουν άνθρωποι που νοιάζονται για σένα, σου κάνει καλό ψυχικά και σωματικά, αφού το χρόνιο άγχος εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και επιταχύνει τη γήρανση των κυττάρων, αφαιρώντας 4 με 8 χρόνια από τη ζωή μας, σύμφωνα με σχετική έρευνα. Μόνο που εδώ χρειάζεσαι φίλους που να μπορείς να τους μιλήσεις χωρίς να σε κατακρίνουν ή κριτικάρουν, αλλιώς δώρον άδωρον.
11. ...και είναι υγιείς
Αν η παρέα σου έχει τα κιλάκια της (και κάτι παραπάνω) οι πιθανότητες να μπεις κι εσύ στο κλαμπ των υπέρβαρων αυξάνονται κατά 57% σύμφωνα με έρευνα της New England of Journal of Medicine. Για να διατηρήσεις έναν υγιή τρόπο ζωής πρέπει να συναστρέφεσαι με άτομα που σκοπεύουν στο ίδιο. Οπότε, κράτησε τους αγαπημένους σου φίλους, αλλά βρες μια παρέα για το γυμναστήριο.
12. Λες «ναι» στις προκλήσεις
Τα άτομα με αυτοπειθαρχία και οργάνωση ζουν περισσότερο και κινδυνεύουν λιγότερο από Αλτσχάιμερ από τα λιγότερο συνεπή. Όταν καταφέρνουμε να εστιάσουμε σε ένα θέμα,
ενεργοποιούμε περισσότερο τον εγκέφαλο. Κράτα το μυαλό σου σε φόρμα, λοιπόν, θέτοντας προσωπικούς ή επαγγελματικούς στόχους και βάλε σκοπό να τους πραγματοποιήσεις μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Επίσης, δοκίμασε καινούργια πράγματα για να τροφοδοτείς τον εγκέφαλο με ερεθίσματα: Αν είσαι φανατική της επιστημονικής φαντασίας, διάβασε μια βιογραφία, έτσι για αλλαγή, και την επόμενη, προσπάθησε να θυμηθείς τρία γεγονότα που έμαθες από το βιβλίο.
13. Απολαμβάνεις τη ζωή
Χρειάζεταινα έχουμε θετική στάση κι ένα νόημα στη ζωή μας, να νιώθουμε ότι ανήκουμε κάπου. Στη Σαρδηνία και την Οκινάουα, όπου σύμφωνα με στατιστικές οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, η σκληρή δουλειά είναι κυρίαρχο μέρος της ζωής τους, αλλά όχι πιο σημαντικό από το χρόνο που περνάνε με την οικογένειά τους, καλλιεργώντας το πνεύμα τους και φροντίζοντας τους άλλους.